5 Şubat Cumartesi günü, sabah koşusu esnasında yaşadığım bir olay, çok şükür ki herhangi olumsuz bir şey olmadı, beni bir konuda düşünmeye ve bu yazıyı yazmaya itti.  

Aslında 40 yıldır bir türlü alışamadığım kültürel bir durumdan bahsedeceğim. Umarım bu konuda farkındalık yaratacak bir etkim olur.  

Karl Benz 1886’da içten yanmalı motorla çalışan ve hareket eden ilk otomobili icat etti. Ondan önce de otomobil ve benzeri araçlar olduğunu biliyoruz. Zaman içinde endüstriyel ve teknolojik gelişmelerin katkısıyla bugünün otomobiline ulaştık. Hatta yarının otomobilinin otonom olabileceğinden, uçabileceğinden ve bunlar gibi başka birçok özelliğe sahip olabileceğinden bahsediyoruz.

Benim burada odaklanacağım konu, otomobilin bir sürücü marifeti ile çalıştırıldıktan sonra vites – gaz – fren mekanizmaları ile çalışan bir aygıt olması. Basit görünse de aslında birçok farklı yetkinliğin bir arada kullanılması gereken bir eylemler bütünü.  

Otomobilin karmaşık yapısına rağmen hâlâ birçok insan sadece direksiyonun arkasında oturarak, gaza basınca giden ve frene basınca duran bir aygıtı hareket ettiriyormuş gibi davranıyor. Hâlbuki giden otomobilin parçası olduğu kocaman bir ekosistem mevcut. Dışarıda çocuklar, insanlar, hayvanlar, diğer araçlar, sürüşü etkileyen hava şartları, bu ekosistemi en iyi şekilde yönetmek için kurulmuş trafik ışıkları sistemi, dikkat edilmesi gereken yaya geçitleri, kavşaklar ve trafik kuralları var. Yani kısacası var da var. Böyle bakınca, türü ne olursa olsun, bir kara taşıtını idare edenin bir sürücü hem de bilinçli bir sürücü olması zorunluluğu çok net ortaya çıkıyor. Başka bir deyişle; araçta direksiyon arkasına oturup, gaza ve frene basarak bu işin yapılmaması gerektiği aşikâr. Sorsak herkes bunları biliyor, hatta öğretecek seviyede biliyor olduğunu söyler. Ama ben buna inanmıyorum. Hâlâ çok sayıda insanın sürücü olmanın ne anlama geldiğini bilmediğine, teorik olarak bilse de pratikte bilmediğine inanıyorum.  

Bakalım, birlikte değerlendirelim. Her gün hepimiz, aşağıdaki örnek durumları birçok kez görüyoruzdur:  

• Yayaya yeşil yanarken dönüş yapan araçların yayaya yol vermemesi, verse de arkasındaki araçların buna korna çalarak tepki göstermesi. 
• Trafik ışıklarında, kırmızı ışık yandığı hâlde EDS kamerası olmadığı için durmayan araçlar. 
• Emniyet şeridi olarak tabir edilen, ambulans, itfaiye ve polis aracının geçişi için boş tutulması zorunlu şeritlerin acil durum dışında kullanılması.
• Gereksiz şerit değiştiren araçlar. 
• Şerit değiştirmeye karar verdiği anda sinyal verip diğer araçların bunu önceden tahmin etmesini bekleyen araçlar. 
• Döner kavşaklarda kavşak içindeki araçların geçiş önceliğini bilmeyenler.  
• Yoğun, akıcı olmayan cadde ve sokaklarda yayalara yol vermeyen araçlar.  
• Yağışlı havalarda, özellikle ara sokaklarda, yaya kaldırımları yakınındaki su birikintilerinden hızlı geçen araçlar.  
• Tali yollardan ana yola çıkmaya çalışan araçlara yol vermeyen araçlar.  
• Yaya ve hayvanlara karşı dikkatsiz ve tedbirsiz davranan araçlar.  

Bu örnekleri çoğaltabiliriz ama değişmeyen gerçek şu ki bu konuda bilincimiz olması gereken seviyede değil.  

Bu arada vurguladığım konularda hassas olan sürücülere teşekkür etmek istiyorum. Amacım bir nebze de olsa bu konuya dikkat çekmek. Çünkü her canlının; çocuk, yaşlı, hayvan ayrımı yapmadan, sağlıklı yaşama hakkı var. Bilinçsiz insanların bunu elimizden alma hakları yok.  

2021 yılında trafik ekipleri genel bir uygulama yapmışlardı. Yaya geçitlerinde yayaya yol verilmesi konusundaki bilinci artırma amacı taşıyordu. Bence çok yararlı bir uygulama oldu. Eskisine göre yayalara yol verme eğiliminin arttığını memnuniyetle izliyorum. Tabii bu artışın ne kadar olduğuna yönelik istatistiki bir bilgi sahibi değilim ama güzel bir gelişme. Demek ki olabiliyor. 

Trafik cezalarının caydırıcılığı çok önemli. Ancak hiçbir zaman yeterli değil. Keşke herkes duyarlı davransa, keşke hep birlikte sağlıklı, kazasız keyifli günlerde buluşsak.

#insan #insanolabilme #trafik #trafikkuralları #saglık #saglıklıyasam #yasam #yasamkuralları #kural